Do you have any queries?

or Call us now at 9982-782-555

back-arrow-image Search Health Packages, Tests & More

Language

पीव्हीसी ब्लड टेस्ट: ब्लड टेस्ट मध्ये पॅक्ड सेल व्हॉल्यूम जाणून घ्या

Last Updated On: Aug 26 2025

पॅक्ड सेल व्हॉल्यूम (पीव्हीसी) म्हणजे काय?

पॅक्ड सेल व्हॉल्यूम टेस्ट, किंवा पीव्हीसी टेस्ट, ही एक सामान्य टेस्ट आहे जी तुमच्या रक्तातील रेड ब्लड सेल्सची संख्या मोजते. हा महत्त्वाचे निरीक्षण केल्यानंतर हेल्थकेअर प्रोफेशनल्स तुमच्या रक्ताची ऑक्सीजन-वाहक क्षमता तपासू शकतात, ज्यामुळे तुमच्या शरीरात दडलेला एखादा डिजीज किंवा शरीराचे असंतुलन निदर्शनास येते. हेमॅटोक्रिट टेस्ट या नावाने ओळखली जाणारी ही टेस्ट, व्यक्तिमधील डीहायड्रेशन, एनीमिया , किंवा पॉलीसिथेमिया यासारख्या डिजीजांचे निदान करण्यासाठी केली जाते.

जेव्हा द्रव पदार्थांचे सेवन कमी केले जाते किंवअ शरीरातून जास्त प्रमाणात द्रव पदार्थ बाहेर पडतात तेव्हा डीहायड्रेशन होते.

एनीमिया  मध्ये लाल रक्त पेशींची संख्या किंवअ आकार कमी होतो किंवा हिमोग्लोबीन पातळी कमी होते.

त्याउलट, पॉलीसिथेमिया मध्ये बोन मॅरो द्वारा लाल रक्त पेशींच्या निर्मिती मध्ये वाढ होते.

त्यामुळे, पीव्हीसी टेस्ट हे खूप साधे पण प्रभावी साधन आहे जे वेगवेगळ्या रक्तासंबंधी डिजीजांचे वेळेत निदान आणि उपचार करण्यामध्ये मदत करते, आणि गरज असल्यास वेळेत औषधोपचार केले जातील हे सुनिश्चित करते.

पीव्हीसी ब्लड टेस्ट उपयोग कशासाठी होतो?

पीव्हीसी ब्लड सेल्स मध्ये तुमच्या रक्तातील रेड ब्लड सेल्स ंची पातळी मोजली जाते. जर रुग्णाला एनीमिया  झाला असेल, तर पीव्हीसी पातळी कमी असेल. याचा अर्थ असा की रेड ब्लड सेल्सची (आरसीबी) टक्केवारी कमी आहे. त्याउलट जात रुग्णाला पॉलीसिथेमिया झाला असेल तर पॅक्ड सेल व्हॉल्यूम जास्त आहे. ही हेमॅटोक्रिट टेस्ट तुमच्या हेल्थकेअर प्रोफेशनलला काही विशिष्ट वैद्यकीय उपचारांना तुमची प्रतिक्रिया काय आहे याचे देखील निदान करण्यामध्ये किंवअ तपासण्यामध्ये मदत करते. म्हणूनच हेल्थकेअर प्रोफेशनल कम्पलीट ब्लड काउंट (सीबीसी) चा भाग म्हणून ही टेस्ट करतात.

पीव्हीसी ब्लड टेस्टची प्रक्रिया काय आहे?

पीव्हीसी ब्लड टेस्टची प्रक्रिया सामान्य रक्त टेस्ट सारखीच आहे. यासाठी कोणतेही फस्टिंग आणि इतर तयारीची गरज नसते. सामान्यतः, एक मेडिकल अटेंडंट  तुमच्या दंडातील एका शीरेतून रक्ताचा नमूना घेतो. त्यामुळे तुम्हाला त्या भागात थोडी जळजळ जाणवू शकते. तथापि, पीव्हीसी ब्लड टेस्ट पासून कोणताही गंभीर धोका नाही.

त्यानंतर लॅबमध्ये या नमून्यावर काही प्रक्रिया केल्या जातात, प्लाज्मा आणि ब्लड सेल्स वेगळ्या केल्या जातात, आणि तुमच्या रक्तातील रेड ब्लड सेल्सची टक्केवारी ओळखण्यासाठी तपासणी केली जाते.

ब्लड टेस्ट मध्ये पीव्हीसीची सामान्य पातळी किती समजली जाते?

पुरुषांमध्ये पीव्हीसीची सामान्य पातळी 38.3% आणि 48.6% इतकी आहे, तर महिलांमध्ये ही पातळी 35.5% ते 44.9% इतकी आहे. 15 वर्षे आणि त्यापेक्षा कमी वयाच्या लहान मुलांमध्ये, पीव्हीसीची सामान्य पातळी 30% ते 44% यादरम्यान असते. वय, जात आणि लिंग, पीव्हीसीच्या अपेक्षित सामान्य पातळीवर अनेक इतर घटकांचा परिणाम होतो.

तसेच, वेगवेगळ्या वैद्यकीय पद्धतींमध्ये सामान्य लाल रक्त पेशींच्या पातळीची टक्केवारी बदलू शकते. त्याचे कारण आहे की प्रयोगशाळा त्यांच्या विशिष्ट क्षेत्रातील व्यक्तींच्या लोकसंख्याशास्त्राच्या आधारे एक आदर्श पातळी स्थापित करतात.

पीव्हीसी ब्लड टेस्ट कधी करावी?

पीव्हीसी (पॅक्ड सेल व्हॉल्यूम) टेस्ट अनेक कारणांसाठी आवश्यक आहे, जसे की:

  • रेड ब्लड सेल्सची संख्या मोजून एनीमिया , पॉलीसिथेमिया किंवा डीहायड्रेशन, यासारख्या डिजीजांचे निदान केले जाते.
  • रेड ब्लड सेल्सना जे डिजीज प्रभावित करतात ते उपचार किती प्रभावी असतील याचे देखील निरीक्षण केले जाते.
  • शारीरिक हस्तक्षेप तसेच रक्तसंक्रमण यासारख्या उपचारांना तुमचे शरीर काय प्रतिक्रिया देते याचे निरीक्षण केले जाते.
  • संपूर्ण अरोग्यासंबंधी माहिती मिळवणे आणि काही विशिष्ट वैद्यकीय स्थिती निर्माण होण्याची शक्यता पडताळून पाहणे.

महिलांमध्ये पीव्हीसीचे प्रमाण कमी का असते?

तरुण महिलांमध्ये रक्तातील हिमोग्लोबीनचे प्रमाण पुरुषांच्या तुलनेत सरासरीपेक्षा कमी असते. हेच कारण आहे की रक्त टेस्ट मध्ये महिलांमध्ये पुरुषांपेक्षा पीव्हीसी कमी प्रमाणात असते. तसेच, गरोदारपणा मध्ये रक्तमध्ये अतिरिक्त द्रव्य पदार्थ उपस्थित असतो, हे देखील कमी पीव्हीसी असण्याचे एक कारण आहे.

पीव्हीसी पातळी कमी असल्याची कोणकोणती कारणे आहेत?

वैद्यकीय तज्ज्ञांच्या मते आरोग्यासंबंधी समस्या, बोन मॅरो संबंधी समस्या, कॅन्सर, मूत्रपिंड निकामी होणे, थॅलेसेमिया, सिकलसेल एनीमिया, आणि ऑटोइम्यून डिजीज ही सर्व पीव्हीसी पातळी कमी असण्याची कारणे आहेत. पीव्हीसी पातळी कमी असल्याची काही लक्षणे आहेत - निस्तेज त्वचा, अशक्तपणा, वारंवार थकवा येणे, उत्साह कमी होणे, श्वास घेण्यास त्रास होणे, अनियमित श्वसन पद्धती, आणि शरीराचे  तापमान अती थंड होणे (हात पाय गार पडणे). ही सर्व लक्षणे पीव्हीसी पातळी सामान्य पेक्षा कमी असल्याची सूचक आहेत.

रक्तातील पीव्हीसी पातळी कशी वाढवावी?

वेगवेगळ्या जीवनशैली आणि लोकसंख्येसंबंधी घटक व्यक्तीच्या हेमॅटोक्रिट पातळीवर परिणाम करू शकतात. जर तुमची पीव्हीसी पातळी सामान्य पेक्षा कमी असेल, तर तुमच्या रक्तातील पीव्हीसी पातळी वाढवण्यासाठी खाली काही मार्ग सुचवले आहेत:

  • लोह, व्हिटॅमिन बी-12 आणि फोलिक ऍसिड  यासारख्या पूरक आहारांचे सेवन करणे.
  • रक्तसंक्रमण, हाडांचे प्रत्यारोपण, ऑक्सीजन उपचार पद्धती, यासारखे उपचार आणि वेदना मुक्त करणारी औषधे यांचा वापर केला जाऊ शकतो.
  • लोह, व्हिटॅमिन ए, व्हिटॅमिन बी 12 आणि फोलिक ऍसिड याने परिपूर्ण आहार घेणे. दुग्धजन्य पदार्थ, हिरव्या पालेभाज्या, सुका मेवा, चॉकलेट्स, भरड धान्ये यांचे जास्तीत जास्त सेवन केले जाईल हे सुनिश्चित करा.
  • भरपूर पाणी प्या, नियमित व्यायाम करा, आणि मद्यपान हळू हळू कमी करा.

निष्कर्ष

पूरक पदार्थांचे सेवन करणे यापासून ते सखोल उपचार घेण्यापर्यन्त, पॅक्ड सेल व्हॉल्यूम कमी असल्यास त्याच्या उपचारांमध्ये बहूआयामी दृष्टिकोण सामावलेला आहे. हे सर्व प्रकारचे हस्तक्षेप रक्ताचे सर्वोत्तम आरोग्य जपण्यासाठी आवश्यक आहेत. तुम्ही जर तुमची पीव्हीसी टेस्ट करून घेण्यासाठी एखादे विश्वस्त ठिकाण शोधत असाल, तर मेट्रोपोलिस हेल्थकेअरच्या तज्ज्ञ तंत्रज्ञ तुमच्या सोयीनुसार तुमच्या घरी बोलवा. मेट्रोपोलिस ट्रूहेल्थ अॅप द्वारा तुम्ही तुमच्या टेस्ट चे परिणाम अगदी सहज पाहू शकता आणि तुमच्या आरोग्यासंबंधी प्रत्येक माहिती अगदी त्वरित मिळवा.

Talk to our health advisor

Book Now

LEAVE A REPLY

Your email address will not be published. Required fields are marked *

Popular Tests

Choose from our frequently booked blood tests

TruHealth Packages

View More

Choose from our wide range of TruHealth Package and Health Checkups

View More
Cart items will be truncated if you change the city.
Do you want to proceed ?