Do you have any queries?

or Call us now at 9982-782-555

back-arrow-image Search Health Packages, Tests & More

Language

वय आणि लिंग यानुसार रक्तदाब समजून घेणे

Last Updated On: Sep 04 2025

एकूण आरोग्याचे महत्त्वाचे मापदंड म्हणजे रक्तदाब होय आणि हृदय आणि रक्तवाहिन्यांच्या स्वास्थ्याचे निरीक्षण करण्यामध्ये महत्त्वाची भूमिका निभावते. वयानुसार रक्तदाब तक्ता समजून घेणे हेल्थकेअर प्रोफेशनल्ससाठी तसेच सामान्य व्यक्तींसाठी देखील तितकेच महत्त्वाचे आहे. रक्तदाबाच्या सामान्य पातळीचा अभ्यास केल्यावर आपण आयुष्याच्या वेगवेगळ्या टप्प्यांवर हृदय आणि रक्तवाहिन्यांच्या आरोग्याचा अभ्यास, निरीक्षण आणि व्यवस्थापन करण्यासाठी महत्त्वाचे मार्गदर्शन मिळवू शकतो. या ब्लॉगमध्ये वयानुसार रक्तदाब तक्ता या विषयावर सविस्तर माहिती मिळते, सामान्य पातळींचे महत्त्व शोधता येईल आणि आरोग्यपूर्ण रक्तदाब स्थिती जपल्याने होणारे संभाव्य परिणाम समजून घेता येतील.

रक्तदाब म्हणजे काय

आपली चर्चा सुरू करण्याआधी, काही महत्त्वाच्या गोष्टी समजून घेणे महत्त्वाचे आहे. रक्तवाहिन्यांच्या भिंतींवर रक्त प्रवाहित करून रक्तदाबाचे आकलन केले जाते. याला दोन मात्रांमध्ये दर्शवले जाते: सिस्टोलिक आणि डायस्टोलिक दाब. सिस्टोलिक दाब म्हणजे हृदय आंकुचित झाल्यावर निर्माण होणारा सर्वाधिक दाब आणि हृदयाच्या ठोक्यांच्या मधील विश्रांतीच्या वेळेत रक्तवाहिन्यांवर पडणारा सर्वात कमी दाब म्हणजे डायस्टोलिक दाब.

रक्तदाबावर वयाचा परिणाम

अनेक अभ्यासांतून समोर आले आहे की रक्तदाब कालांतराने बदलत राहतो, जो वयामुळे होणाऱ्या मानसिक बदलाचा परिणाम आहे. लहान मुलांमध्ये आणि किशोर वयात रक्तदाब हा हृदय आणि रक्तवाहिनी प्रणालीच्या विकास आणि वृद्धि सोबत वाढत असतो. तथापि, तरुण वयात आणि वृद्धावस्थेत रक्तदाबातील बदल जास्त काळजी घेण्याचे सूचक असतात.

वयानुसार रक्तदाब पातळी

एखाद्या व्यक्तीच्या हृदय आणि रक्तवाहिन्यांच्या आरोग्याची नेमकी स्थिती समजून घेण्यासाठी, हेल्थकेअर प्रोफेशनल्स वयाप्रमाणे तयार करण्यात आलेला रक्तदाब तक्ता आधार म्हणून वापरतात. या पातळींचे स्त्रोत कोणते आहे त्यावर आधारित या सामान्य पातळी कमी जास्त फरकाने बदलू शकतात. तरी, एक सामान्य मार्गदर्शक म्हणून, तरुणांमध्ये रक्तदाबाची सामान्य पातळी ही 120 एमएम एचजी सिस्टोलिक दाब आणि 80 एमएम एचजी डायस्टोलिक दाब इतकी ग्राह्य धरली जाते.

वेगवेगळ्या वयोगटासाठी रक्तदाब पातळी तक्ता

तुम्ही जर वयानुसार रक्तदाब तक्ता शोधत असाल, तर तुम्ही खालील तक्ता आधार म्हणून वापरू शकता:

वयोगट

पुरुष

महिला

१८-३९ वर्षे

 ११९/७० एमएम एचजी

११०/६८ एमएम एचजी

४०-५९ वर्षे

१२४/७७ एमएम एचजी

१२२/७४ एमएम एचजी

६०+ वर्षे

१३३/६९ एमएम एचजी

१३९/६८ एमएम एचजी

 

खाली वयानुसार रक्तदाब यासंबंधी आणखीन माहिती देत आहोत:

तरुण व्यक्ति (१८-३९ वर्षे)

या वयात, रक्तदाब तुलनेने स्थिर असतो, म्हणजे व्यक्तीचा रक्तदाब आधी नमूद केलेल्या सामान्य पातळी प्रमाणे राहते. तथापि, संभाव्य विसंगती ओळखण्यासाठी रक्तदाब नियमित तपासणे आवश्यक असते.

मध्यम वयीन व्यक्ति (४०-५९ वर्षे)

जसे जसे वय वाढत जाते, रक्तदाब हळू हळू वाढू शकतो. याच वयात आरोग्यपूर्ण रक्तदाब स्थिती जपण्यामध्ये आहार आणि व्यायाम, यासारखे जीवनशैलीतील बदल महत्त्वाची भूमिका निभावतात.

वृद्ध व्यक्ति (६०+ वर्षे)

आयुष्याच्या या टप्प्यात रक्तदाब आणखीन वाढण्याची शक्यता बळावते. रक्तदाब नियंत्रित ठेवणे आणखीनच आव्हानात्मक होते, कारण वेळेवर तपासणी केली नाही तर वाढलेल्या रक्तदाबाचे रूपांतर हृदयाचे आजार आणि स्ट्रोक मध्ये होऊ शकते.

सामान्य पातळी समजून घेण्याचे महत्त्व

वयानुसार रक्तदाबाची सामान्य पातळी समजून घेतल्याने, आपल्याला आरोग्याची साधारण रचना लक्षात येते, संभाव्य धोके ओळखता येतात, आणि त्याप्रमाणे आपण हृदय आणि रक्तवाहिन्यांच्या आरोग्याच्या दृष्टीने योग्य ती पाऊले उचलू शकतो.  नियमित रक्तदाब तपासणी, एक आरोग्यपूर्ण जीवनशैली अवलंबणे आणि आवश्यक असल्यास वैद्यकीय मदत घेणे हे हृदय आणि रक्तवाहिन्यांसंबंधी आजार दूर करण्यासाठी आणि चांगले आयुष्य जगण्याच्या दृष्टीने अत्यंत महत्त्वाचे आहे.

वयानुसार रक्तदाबासंबंधी काळजी करण्यासारखी संभाव्य कारणे

वयानुसार रक्तदाबासंबंधी काळजी करण्यासारख्या काही संभाव्य कारणां वर चर्चा:

तरुण व मध्यम वयीन व्यक्ती

व्यक्ति जेव्हा तरुण वयात प्रवेश करतो तेव्हा अनेक मानसिक बदलांपैकी रक्तदाबामध्ये वाढ होणे हे देखील एक लक्षणीय बदल आहे. हार्मोनल बदल, शारीरिक वाढ आणि चुकीच्या खाण्याच्या सवई आणि कोणत्याही प्रकारचा व्यायाम न करणे यासारखे जीवनशैलीतील घटक तीव्र बदलांसाठी कारणीभूत ठरतात. या वयोगटातील व्यक्तींमध्ये उच्च रक्तदाब असण्याच्या प्रमाणात वाढ, ज्याचे कारण लठ्ठपणाचे वाढते प्रमाण आणि अपर्याप्त व्यायाम असू शकते. या स्थितींमुळे आरोग्यपूर्ण जीवनशैली अवलंबण्यावर भर देण्याचे महत्त्व दिसून येते आणि तरुण वयात उच्च रक्तदाब होण्याचा धोका कमी करण्यासाठी वेळेत योग्य ती पाऊले उचलण्याचे महत्त्व अधोरेखित करतात.

रक्तवाहिन्यांमधील बदल आणि वयानुरूप त्यांच्यातील विकसित झालेली लवचिकता, यामुळे मध्यम वयीन तरुणांमध्ये वारंवार रक्तदाब वाढण्याची समस्या उद्भवते आहे. जर हे वाढलेले रक्तदाब नियंत्रित केले नाही, तर हृदयाचे आजार, स्ट्रोक आणि इतर हृदय आणि रक्तवाहिन्यांसंबंधी विपरीत परिणाम यासाठी कारणीभूत उच्च रक्तदाब एक गंभीर घटक असू शकतो. या वयात आर्दश रक्तदाब पातळी जपण्यासाठी नियमित रक्तदाब तपासणी, एक पौष्टिक आहार, नियमित व्यायाम आणि ताण-तणावाचे योग्य व्यवस्थापन आवश्यक असते.

वृद्ध व्यक्ति

रक्तवाहिन्यांच्या भिंतींमधील बदल आणि लवचिकता कमी झाल्यामुळे, वृद्धावस्थेत रक्तदाब वाढण्याचे प्रमाण वाढते. वयानुसार रक्तदाब वाढतो, आणि यामुळे हृदय आणि रक्तवाहिन्यांचे आजार, स्ट्रोक आणि मूत्रपिंड निकामी होण्याची शक्यता बळावते. तथापि,  वृद्ध व्यक्तींच्या उच्च रक्तदाबावर उपचार केला तर या सर्व आजारांची जोखीम आश्चर्यकारकरित्या कमी होते. त्यामुळे, वयानुरूप वृद्ध व्यक्तींच्या रक्तदाबाच्या वेगवेगळ्या प्रकारांचे नकारात्मक परिणाम कमी करण्यासाठी नियमित रक्तदाब तपासणी, तुमच्या गरजांनुसार तयार केलेल्या उपचार पद्धती आणि जीवनशैलीतील बदल या सगळ्या गोष्टींवर भर देणे आवश्यक आहे.

रक्त चाचणी बुक करा

निष्कर्ष

वय आणि लिंग यानुसार रक्तदाब तक्ता समजून घेणे अत्यंत महत्त्वपूर्ण आहे. ही माहिती वापरुन आपण आरोग्यपूर्ण रक्तदाब स्थितीचे निरीक्षण करण्यासाठी आणि जपण्यासाठी योग्य पाऊले उचलू शकतो आणि हृदय आणि रक्तवाहिन्यांसंबंधी आजारांपासून निर्माण होणारे संभाव्य धोके कमी करता येऊ शकतात. ही सर्व माहिती समजून घेतलेले हेल्थकेअर प्रोफेशनल्स वेगवेगळ्या वयोगटातील व्यक्तींचे हृदय आणि रक्तवाहिन्यांचे आरोग्य सुधारण्यासाठी उपयुक्त असे उपचार सुचवतात. त्यामुळे, वयानुसार वर्गीकरण करण्यात आलेल्या सामान्य रक्तदाब पातळी बद्दल माहिती करून घेणे अत्यंत महत्त्वाचे आहे, कारण यामुळे आपण आपल्या हृदय आणि रक्तवाहिन्यांसंबंधी आरोग्याचा ताबा घेऊ शकतो आणि ते अधिक चांगले बनवू शकतो.

जर तुम्हाला तुमची रक्तदाब तपासणी करायची असेल, तर मेट्रोपोलिस हेल्थकेअर एक उत्तम पर्याय आहे. मेट्रोपोलिस हेल्थकेअर सेंटर स्वच्छ आणि आरामदायक वातावरणात तज्ज्ञ आणि कुशल कर्मचाऱ्यांसह एक परिपूर्ण आरोग्य सेवा देते. मेट्रोपोलिस हेल्थकेअर प्रगत तंत्रज्ञान आणि अनुभवी प्रोफेशनल्ससह सक्षम आणि अचूक रक्तदाब तपासणी आणि वैद्यकीय चाचण्या उपलब्ध करून देतात. या सेंटरचा एक ऑनलाईन प्लॅटफॉर्म देखील आहे जिथे कस्टमर्स अपॉइंटमेंट घेऊन तत्काळ पेमेंट देखील करू शकतात. ज्यांना त्यांची रक्तदाब तपासणी करायची आहे त्यांच्यासाठी सोयीच्या वेळा आणि उत्तम सहायता देणारे कर्मचारी, या सुविधांसह परिपूर्ण मेट्रोपोलिस हेल्थकेअर सेंटर, हा एक उत्तम पर्याय आहे.

पुरुष आणि महिलांसाठी आरोग्यपूर्ण रक्तदाब पातळी

  • १८-३९ वयाच्या पुरुषांसाठी आरोग्यपूर्ण रक्तदाब पातळी ११९/७० एमएम एचजी आणि महिलांसाठी हीच पातळी ११०/६८ एमएम एचजी इतकी आहे.
  • ४०-५६ वयाच्या पुरुषांसाठी आरोग्यपूर्ण रक्तदाब पातळी १२४/७७ एमएम एचजी आणि महिलांसाठी हीच पातळी १२२/७४ एमएम एचजी इतकी आहे.
  • ६०+ वयाच्या पुरुषांसाठी आरोग्यपूर्ण रक्तदाब पातळी १३३/६९ एमएम एचजी आणि महिलांसाठी हीच पातळी १३९/६८ एमएम एचजी इतकी आहे.

Talk to our health advisor

Book Now

LEAVE A REPLY

Your email address will not be published. Required fields are marked *

Popular Tests

Choose from our frequently booked blood tests

TruHealth Packages

View More

Choose from our wide range of TruHealth Package and Health Checkups

View More
Cart items will be truncated if you change the city.
Do you want to proceed ?